3 تا وبلاگ داشتم اما مستمر آپ دیت نمی کردم اما قصد دارم از این به بعد این شیوه رو ادامه ندم و به طور روزانه آپ دیت کنم...

من یک علاقه مند به تئاتر هستم ولی در این بلاگ شاید از

!(حالا حد اقل موسقی اصیل ایرانی مسیر درست و قابل تعمقی را طی می کند) بدجوری تو خط بی هویتی و بی ارادگی افتاده خیلی راحت هر کسی آلبوم رجیستر میکنه یا حتی نه غیر مجاز و زیرزمینی و به قوا اونوری ها Underground میده بیرون کلی فروش میکنه کلی محبوب میشه ولی واقعا این موسیقی می شه یا آش شله قلمکار از هر موزیکی و هر سبکی یه بخشی انتخاب میشه و استفاده میشه از سه تار و تار و دف بگیر تا ساز دهنی و درام و گیتار و پیانو و ... سایر سازها هم انتخاب و ترکیب میشن اونهم نه زنده و Live بلکه همش سمپل و ریتم های سینتی سایزری تازه از همه اینها گذشته یه صدای هرزه و کنترل نشده و حتی تا حدی فالش با یسری افه های صدایی ترکیب میشن یه آلبوم عینه ریگ تو همه جا پخش میشن میخواستم نگم اما نمیشه اسم چند تا از این خواننده هارو می نویسم فقط موج توهین شروع نشه:رضا صادقیمحسن چاووشی

امین فیاض!!!!!!:

شب بخیر و موفق باشی

در مورد خوان مارتین و سبک فلامنکو چیزی نمی دانستم ولی با کمک یه وبلاگ دیگه به نام

علاوه بر این آلبوم بعدی آن ها در سال 1993 به نام American نامزد دریافت جایزه گرمی (اسکارموسیقی) شد. به هر حال اردشیر فرح همراه با همکار کاستاریکایی خودش در حال ضبط پانزدهمین آلبوم خود است. آلبوم هایی که به سختی در ایران یافت می شوند.

چرا با این همه شهرت و موفقیت آثار شما اعم از کتاب یا آلبوم هایتان در ایران کم است؟

متاسفانه ما در ایران کسی را نمی شناسیم که بخواهد کارهای ما را پخش کند. در ضمن رابطه تجاری آمریکا هم با ایران زیاد قوی نیست.

یکی از راه های ارتباط با جوانان علاقمند موسیقی در ایران، برگزاری کلاس های آموزشی است. مانند خانم لیلی افشار که در خارج از ایران زندگی می کنند اما هر سال کلاس هایی را در ایران برگزار می کنند. شما به فکر تشکیل این کلاس ها نیفتاده اید؟

درباره خانم افشار شنیدم. کاری که ایشان می کنند با ما فرق می کند. ایشان تنها برنامه اجرا می کنند بعد هم سبک موزیکشان گیتار کلاسیک است. اتفاقا با آقای شهداد روحانی که صحبت می کردم ایشان در مورد برنامه های خانم لیلی افشار در ایران یک مقدار توضیحاتی دادند و اینکه خانم افشار در تالاررودکی کنسرت کلاسیک برگزار می کند. اما تعداد گروه ما 8،7 نفر است همراه با صدابردار و نورپرداز.

پس ما برخلاف خانم افشار تنها نیستیم. اما برنامه هایی داشتیم که اگر به ایران رفتیم دیدارهایی برای آشنایی با موزیسین های ایرانی بگذاریم ، با هم بزنیم و برویم استودیو و یک چیزهایی ضبط کنیم.تا حالا که نشده، ولی به هر حال ما خیلی خوشحال خواهیم بود که موقعیتش پیش بیاید. مخصوصا من که سال ها هم در ایران نبودم.

حتی بچه های دیگر گروه که هیچکدامشان ایرانی نیستند نیز خیلی دلشان می خواهد به ایران بیایند. دوست دارم اگر خدا بخواهد سال دیگر حتما به ایران بیایم و این برنامه ها را اجرا کنم. ما خیلی هم دوست داریم در ایران کارگاه برگزار کنیم. از خدا می خواهم هرچه زودتر این اتفاق بیافتد.شما در سبک های مختلفی مثل راک، جاز و این اواخر پاپ کار کردید. این روند در مورد نوازندگان صاحب سبک سابقه دارد

موقعی که راک می زدم در سنین 17 ، 18 سالگی بود و آن موقع هنوز جهت خودم را پیدا نکرده بودم ولی موقعی که با Strunzدر سال 1980 شروع به کار کردم دارای سبک خاصی شدیم. سبکی که به نام Strunz& farah معروف شد.

چطور به این جا رسیدید. کمی درباره سبک تان توضیح بدهید.

ما گیتار فلامینکو می زدیم. البته سبک ما فلامینکو نیست بلکه نوع گیتار ما فلامینکو است. هم استرانگ و هم من با مضراب گیتار می زنیم. سبک ما در حقیقت نه فلامینکوست و نه جاز و نه راک. یک سبکی است که در حقیقت خودمان درست کردیم. نشستیم با همدیگر با گیتارهای فلامینکو، آثاری ساختیم که در آن مقداری هارمونی جلز است ، هارمونی ها هم ایرانی است ، به خاطر این که من ایرانی هستم.

همچنین ریتم های رومبا و بیشتر ریتم های sat American هم است. این عوامل را کنار هم بگذارید می شود موزیک Strunz & farah . اینطوری هم نبود که از اول دنبال این سبک باشیم. وقتی نشستیم و شروع به نواختن کردیم و سی دی اول بیرون آمد سبکی درست کرده بودیم. در تمام این 25 سال هم هروقت صحبت از سبک ما می شود توضیحش باز هم برای ما سخت است.

فکر می کنید این سبک در آمریکا یا نقاط دیگردنیا جا افتاده است؟

این سبک در آمریکا جا افتاد. وقتی آهنگ های ما در رادیوهای محلی و ملی و بین المللی پخش شد و در برنامه های جای ثابت یافت و چندباری شماره یک شد نظر خیلی ها به سبک ما جلب شد و خیلی از گیتاریست ها سبک ما را تقلید کردند.

حتی اسم ها را تقلید کردند و مثل گروه ما اسم گذاشتند. حدود شاید 200 گروه هستند که از سبک ما تقلید کردند البته تقلید مثبت. البته سبک ما هنوز مثل سبک موزیک جاز نشده ولی آنقدر شناخته شده که در عرض 15 سال گذشته در تمام رادیوهای آمریکا جای خود را باز کرده ، نشریات آمریکایی خیلی درباره اش نوشتند و بسیاری از آمریکایی ها به برنامه های ما آمدند و کار ما را شنیدند.

شما با بزرگان موسیقی دنیا هم کار کردید مثل اریک کلاپتون. اما این همکاری ها در محدوده سبک شما نبود؟

با تمام تفاسیری که در مورد سبک مان گفتم، ما بیشتر در دنیای جاز کار کردیم. چون موزیک ما خواننده ندارد و موزیک گیتار است. ما در فستیوال های جاز آمریکا و کانادا و دیگر کشورها برنامه اجرا کردیم. با خیلی ها مثل جرج بنسون ، چی کوریا ، الی میولا و غیره برنامه داشتیم. یا تور بزرگی داشتیم با جکسون براون خواننده راک معروف آمریکایی.

آیا کمی عجیب نیست هنرمندی که با این بزرگان کار کرده بیاید با بعضی از خواننده های معمولی لوس آنجلسی هم همکاری کند ؟

من می دانم چرا شما این حرف را می زنید. از نقطه نظر یک ایرانی که شما باشید و ایرانی های دیگر ، وقتی یک نفر مثلا با جرج بنسون می زند و از آن طرف هم با بعضی از ایرانی های لس آنجلسی کنسرت می دهد بسیار عجیب است.

اما من این کار را به این خاطر می کنم که ایرانی هستم و یک مدت زمانی با تمام این خواننده ها همکاری کردم. این ها همه دوستان من هستنند و وقتی که به من تلفن می کنند و می خواهند من با آن ها همکاری کنم من به خاطر ایرانی بودن و به خاطر دوستی با این ها هیچوقت نمی گویم حالا که من با آدم های بزرگ کار کردم نباید با شما کار کنم. این نظر شخصی من است و خیلی ها هم از من درباره این جریان می پرسند ولی همیشه جواب من همین است که الان به شما دادم.

شما آثار راک و جز ایران را گوش می دهید؟

والله ، من ایران نبودم. ولی سعی کردم تا آنجایی که می توانم به کارهایی که در ایران ضبط می شود گوش کنم. یکی از کسانی که از ایران آمد و من باهاش دوست شدم آقای بابک امینی بودند. از ایشان هم وضعیت ایران را پرسیدم.

از این طریق سعی می کنم به کارهایی که در ایران می شود توجه کنم. چیزی که من می توانم بگویم این است که چون راک و جاز در فرهنگ ایرانی نیست. پس کمی مشکل پیدا می کند. جاز که در آمریکا و راک هم در انگلیس و آمریکا است. به نظر من برای درست یادگرفتن یک سبک باید به آنجایی که مرکزش است رفت.

مثلا وقتی می گوییم موسیقی فلامینکو را درست بفهمیم، آدم باید به اسپانیا برود و با اسپانیایی ها زندگی کند. فقط نوازندگی که نیست. این یک ریشه های عمیقی دارند. آدم ها چه کسانی هستند، چه تاریخی دارند ، این زبان از کجا آمده. یکی از دلایلی که خودم از ایران بیرون آمدم این بود که آن موقع ها موزیک راک می زدند و فکر کردم برای یادگرفتن باید از ایران خارج شوم و به انگلیس بروم.

چون خیلی از موزیسین های معروف راک در سال 68، 69 در انگلستان بودند. می خواستم آن ها را ازنزدیک ببینم . ببینم که چه گیتاری می زنند و اصلا چه می گویند و منظورشان چیست. می خواستم بنشینم با آن ها صحبت کنم و ببینم که چه حسی دارند.

الان موسیقی تلفیقی در دنیا برای خودش جا بازکرده است. در ایران هم کسانی هستند مانند استاد ذوالفنون و داوود آزاد که در صدد تلفیق موسیقی سنتی ایرانی با دیگر سبک های موسیقی هستند. آیا موسیقی سنتی ایرانی قابلیت تلفیق با موسیقی مدرن دنیای امروز را دارد؟

صددرصد دارد. همین الان آقای کیهان کلهر و چندتن از دوستان ایرانی با آقای یویوما که یکی از موسیقیدان های بزرگ آمریکا هستند همکاری کردند و برنامه هایی با سطح بسیار بالا اجرا کردند.

خودتان به فکر چنین کاری نیستید؟

والله من الان 25 سال است که این کار را با استرانگ دارم انجام می دهم. البته من گیتار می زنم اما اگر به کارهای ما گوش دهید می بینید که بیشتر آهنگ ها ایرانی است که در آن از ضرب ، سنتور و ویولون و کلا چندین ساز و چندین موزیسین ایرانی استفاده می شود. بنابراین من خیلی مدت است که این کار را شروع کرده ام.

منظورم مشخصا تلفیق آن سبک از موسیقی آمریکایی با موسیقی سنتی ایرانی و نوازندگان اصیل این سبک موسیقی است.

بله. من با آقای منوچهر صادقی که یکی از بهترین سنتور زن هایی هستند که من می شناسم از سال 1983 کارهایی ضبط کردیم که در CD دوم ما در آمریکا پخش شد. با ایشان و با آقای مجید قربانی که از ساکنین لس آنجلس بودند همکاری زیادی داشتیم.

امیدواریم هرچه زودتر شما را در ایران ببینیم.

من هم امیدوارم هرچه زودتر و پس از مدت ها به ایران برگردم.

همراه پیر تعزیه ایران – رضا لنکرانی – از دنیای کودکی تا کسوت استادی
...

 اشاره: رضا لنکرانی ملقب به رضا شمر، پس از فوت هاشم فیاض، پیر و گنجینه شفاهی تعزیه در ایران به شمار می آید. او در آستانه 76 سالگی با چشمانی کم سو و دستانی لرزان، همچنان از روحیه ای شوخ طبع و صدا و توانی ارزشمند در اجرای تعزیه برخوردار است. وی برادر ناتنی مرشد ولی ترابی (پیر نقالی) و علی ترابی (از اساتید تعزیه) است که اجراهای تعزیه اش در 12 کشور اروپایی و آمریکایی با استقبالی پرشور مواجه شد. تئاتر آنتیگون به کارگردانی پری صابری و نقش آفرینی استاد لنکرانی در سال 83 با بهره از نمادهای تعزیه در اجرای یک نمایش یونانی، بین سه تئاتر مطرح در جهان به مقام نخست دست یافت. با خاطرات او از دنیای کودکی تا کسوت استادی همسفر می شویم.
    آتیه: استاد در آغاز اگر موافق باشید با شما به دنیای کودکی و تعزیه سفر کنیم؟
     رضا لنکرانی: متولد 1309 در محله صابون پزخانه تهران هستم و پدرم کارگر کوره پزخانه های میدان شوش بود. در کودکی پدرم را همزمان با دوره کشف حجاب رضاخانی از دست دادم و مادرم با یکی از اساتید تعزیه خوانی به نام ملاحسن ترابی ازدواج کرد. من از کودکی زیر دست پدر مرشد ترابی بزرگ شدم. ایشان ما را با خود به تعزیه می برد و من با سکینه خوانی و دوطفلان آغاز کردم تا اینکه رفته رفته نقش های علی اکبر و قاسم را خواندم تا رسیدم به زمان شهادت خوانی که البته امکان پذیر نشد. در بین مسافرت های دوره جوانی که با گروه برای اجرای تعزیه می رفتیم، روزی به چند ده از توابع ملایر رسیدیم. شمر خوان ما آن شب بیمار شد و به تهران بازگشت. خدا بیامرزد میرزاعلی آقای معین را که پدرش نعش ساز تعزیه در تکیه دولت بود و خودش استاد من در تعزیه. میرزاعلی آن شب گفت: باید امشب مخالف خوان مجلس فتاح بشوی! گفتم میرزا من نمی توانم، تا به حال نخواندم. گفت: چاره ای نیست. کسی را به جز تو نداریم. فتاح کسی است که در ابتدا کمر به کشتن حضرت علی می بندد و بعد غلام وی می شود. خلاصه بعد از اجرای آن شب در نقش فتاح، خیلی اتفاقی مخالف خوان شدم و به قول قدیمی ها نقشمان گرفت و همه گفتند که تو باید شمرخوان بشوی و چرا تا به حال بازی نکردی و ... از این حرف ها. و من از آن شب تا به امروز در محله و دوستان و همکارانم به رضا شمر معروف شدم. به همین دلیل فرصت و امکان شهادت خوانی را از دست دادم.
    آتیه: از تعزیه های دوران کودکی، چیزی به یاد دارید؟
    – تا آنجا که به یاد دارم در کودکی به خاطر جو حکومت رضاشاه، اجازه برای اجرای علنی تعزیه نداشتیم. درنتیجه با هر اجرا یا طبل هایمان پاره می شد یا اینکه وسایل تعزیه را با خود می بردند. زمان شاه پسر هم که حکومت نظامی می شد و مخالفت ها تا مرز تهدید به کشت پیش می رفت.
    آتیه: فضای اجرای تعزیه در دوره نوجوانی و جوانی شما چگونه بود؟
    – در تعزیه دو گروه وجود دارند، آنهایی که چکیده کارند و آنهایی که چسبیده کارند. ما از بچگی در تعزیه بودیم و تا امروز ادامه دادیم و چکیده کار شدیم. در موافق خوانی مشکلی نبود و به خاطر احترام به امام و اولیا برای نقش خوان هم حرمتی قایل بودند اما در شمرخوانی که هم نقش سخت تر است و هم نگاه ها به آن مهربان نیست، مشکلات زیادی را از سر گذراندیم. سال ها پیش همان اوایل مخالف خوانی بعد از کلی پیاد ه روی به دهی از توابع قزوین رسیدیم و تصمیم گرفتیم شب را در آنجا سر کنیم. وارد ده که شدیم، پیرمردهایی که سر گذر نشسته بودند، گفتند: شما چکاره اید؟ گفتیم تعزیه خوان. بعد از کلی استقبال، کدخدا را صدا زدند و گروه را میهمان او کردند. کدخدا وقتی به ما رسید موقع احوالپرسی و آشنایی، یکی یکی موافق خوان ها را تحویل گرفت و با آنها دیده بوسی کرد تا اینکه نوبت به من رسید. گفت شما چکاره اید؟
    گفتم: شمرخوان. گفت: چی. گفتم: شمرخوان. گفت: پدرسوخته فلان فلان شده اینجا چکار می کنی. خجالت نمی کشی سر امام را بریدی، حالا آمدی که چی؟ جای شمر در طویله است.
    آتیه: اعضای گروه چه می کردند؟
    – فقط می خندیدند. آنها عادت داشتند. از این مسائل زیاد پیش می آمد. یادم می آید که یک روز در سرمای زمستان به شهرستان دورود رسیدیم. یک جیپ نظامی از راه رسید و با فحاشی وسایلمان را پشت ماشین ریختند و گفتند از شهر بروید بیرون. سربازی که مامور به همراهی ما بود، از وسط راه رفت و گفت: خودتان بروید. شب را در دهی به نام انگشته نزدیک دورود سر کردیم. حالا فکرش را بکن، هوا سرد، تاریک، چکار کنیم؟ گفتیم تا تعزیه اجرا نکنیم که مردم نمی دانند ما چکاره ایم! بالاخره بعد از کلی بلاتکلیفی تصمیم به اجرا در تاریکی شب گرفتیم. لباس را که عوض کردیم، بر طبل و شیپور نواختیم. ساکنان روستا که تا به حال تعزیه ندیده بودند، فکر می کردند که ما از دسته های آوازه خوان نوروز هستیم، پنجره ها را باز کرده و دستمال به دست، شادی و پایکوبی می کردند و دستمال های رنگین خود را در هوا تکان می دادند. تعزیه که شروع شد، کمابیش پای گود آمدند و کم کم با تعزیه آشنا شدند. آخر شب، یکی از اهالی گفت شب را تا صبح که به سوی بروجرد می روید، در منزل من استراحت کنید. خدا شاهد است وقتی که راه افتادیم، دیدم صاحبخانه به زبان لری گفت: تو کجا می آیی؟ فلان فلان شده، دست ابوالفضل را قطع کردی حالا می خواهی خانه مرا نجس کنی؟ حالا بچه های گروه زیر خنده زدند و من به زبان مطربی تعزیه به آنها می گویم که بابا این الان من را می کشد. خلاصه آن آقا لج کرد و گفت: اصلاً من هیچ کدام شما را به منزلم راه نمی دهم. یکی از اهالی گفت من یک سرتنور دارم که تازه نان پختم و هنوز گرم است، می توانید شب را آنجا سر کنید. سرتنور محوطه ای برای پختن نان بود. رفتیم دیدیم تخته ای پر از مرغ و خروس بر بلندای اتاق سرتنور قرار داشت. هر وقت که ما چشم روی هم می گذاشتیم، همگی شروع به سر و صدا می کردند و تا صبح خواب را از ما گرفتند.
    آتیه: این فضای نفرت نسبت به شمرخوان، هنوز هم وجود دارد؟
    – بله. همین امسال ماه صفر ما را برای مراسم عزای ابوالفضل به ابن بابویه دعوت کردند تا مراسم حکم ابن توفیر را اجرا کنیم. لباس ها بر تن، آستین ها بالا زده، صورت را پوشاندیم و آمدیم وسط گود. همین که شبیه حضرت ابوالفضل (ع )ضربت خورد و افتاد، یکدفعه دیدم دستم مثل آتش می سوزد. چشم باز کردم دیدم یک خانم از وسط تماشاچیان با کفش های پاشنه دار مرتب به سر و صورت من می کوبد. هنوز رد زخم هایش روی دست و سرم مانده است. بعد از اینکه او را از وسط گود بیرون بردند، دیدم در گوشه ای نشسته و گریه می کند. لباسم را عوض کردم و به کنارش رفتم و گفتم خانم چی بود که شما این قدر ناراحت شدید؟ گفت: پدرسوخته فلان فلان شده، زده دستش را قطع کرده، چشمش را کور کرده، می خواست پاهای ابوالفضل را هم قطع کند که من پوستش را کندم. گفتم خانم من بودم: گفت: نه خدا نکند. این حرف ها را نزن. دست خونی ام را که دید، تازه باورش شد و کلی معذرت خواهی و گریه کرد. به هر حال از این مسائل در تعزیه بسیار است.
    آتیه: چرا می گویند مخالف خوانی و به ویژه شمرخوانی در تعزیه سخت ترین نقش است؟
    - یک دلیلش همین است که گفتم. جدای از اینها، در دنیا نقش منفی بازیگری هم بین مردم منفور و اجرایش سخت است. همچنین بازی و نوع بیان شمرخوان از نقش های دیگر مشکل تر است و او باید از همه نقش های خوب و بد عبور کرده باشد تا بتواند شمر را بخواند.
    آتیه: اساساً اشقیاخوان ها چه کسانی هستند؟
    – کسانی که در تعزیه مخالف امام و اولیا می خوانند.
    آتیه: درست است که صدای اشقیاخوان ها از ویژگی خاصی برخوردار است که دیگران توانایی آن را ندارند؟
    – بله. شما نقال ها یا همین برادرم مرشد ولی را ببینید. ویژگی صدای او با صدای من و امام خوان و مداح، هم در لحن و هم در تن صدا و لرزش ها و سکوت و... تفاوت دارد. اشقیاخوان باید توانایی خواندن هر ردیف آوازی و دستگاهی را داشته باشد، از بحر طویل گرفته تا مخمس و ...
    آتیه: چرا اشقیاخوان ها برخی مواقع از نقش بیرون آمده و برای امام و یارانش گریه می کنند؟
    – چون مسلمانند... بارها برای خود من پیش آمده است. 32 سال است که روزهای اربعین در میدان میوه فروشان بزرگراه آزادگان، برنامه داریم و این مراسم را از زمان طیب و ابتدا در میدان شوش برگزار کرده ایم. یادم هست موقعی که خواندم: من شبیه شمرم و نامم رضا، ذاکر به شاه دین حسینم... دیگر نتوانستم شعر را ادامه بدهم و اشکم سرازیر شد.
    آتیه: واقعاً فقط به خاطر مسلمان بودن است یا اینکه می خواهند کاربرد فاصله گذاری بازیگر از نقش را همچون کارهای برشت آلمانی القا کنند؟
    – وجه مسلمان بودنش بیشتر است. البته از این گونه نمادها در تعزیه زیاد دیده می شود. ما یک کاسه آب را به نماد رود فرات، نمایش می دهیم و تماشاچی هم باور می کند. یک روز آقای حسین فرخی از من دعوت کرد برای دانشجویان دانشکده سینما تئاتر در تالار هنر سخنرانی کنم و بعد به سؤال های آنها پاسخ دهم. پرسش و پاسخ ها که تمام شد، گفتم یک مسابقه دارم و اگر کسی پاسخ بگوید، جایزه ای ارزشمند در انتظار اوست. سؤال این بود: تخت بازی یا بلندای وسط میدان تعزیه چه کاربردی دارد؟! هیچ کس پاسخ درستی نداد. چرخش اسب و نقش پوش ها به دور سکو به نماد طی مسافتی طولانی از شهری به شهر دیگر است. مثلاً ابن زیاد نامه ای را به حر می دهد و می گوید: برو به مدینه. حر با چرخاندن اسب ها به دور سکو به مدینه می رسد.
    آتیه: تعزیه امروز چه تفاوت هایی با دیروز آن دارد؟
    – زمان قدیم مرسوم بود که بعضی از مردم روی دست و پا و بدن خالکوبی می کردند. یکی رفت و گفت: یک شیر با عظمت برای من خالکوبی کن. تا طرف شروع به کار کرد، گفت: از دمش شروع می کنی؟ کمی بعد گفت: نمی شود از یالش شروع کنی؟... و همه قسمت های بدن را همین طور ادامه داد تا اینکه نتوانست درد را تحمل کند و یک چیز ناقص روی پوستش حک شد که به شیر بی یال و دم و اشکم معروف است. حالا تعزیه ما هم مصداق همین مثال است.
    تعزیه امروز اصالت ندارد. تعزیه 4 ساعته دیروز را امروز باید در یک ساعت اجرا کنیم. پس کلی از داستان حذف می شود. بعد هم هرکسی برای خودش هر شعری را که خوشش می آید، بدون توجه به نوع شعر و دستگاه آوازی آن، وارد تعزیه می کند. ادامه این روند، تعزیه را از بین می برد.
    آتیه: پس شما جزو آن دسته ای هستید که معتقدند نوآوری در تعزیه نادرست و رمز ماندگاری آن در اصالتش است؟
    – وقتی تصویر ساختمان های خرابه و معماری کهن و باستانی از تلویزیون پخش می شود، شما حاضر نیستید این اصالت را به هزار کاخ شیک و نو بفروشید!
    آتیه: برخی بر این باورند که بقای تعزیه و حضور آن به عنوان یک سبک هنری در جهان وابسته به نوآوری و تجربه گرایی در تعزیه است.
    – نوآوری بشود، نه آنکه شاخ و برگ اصلی روایت را حذف کنند. اگر شعر جدیدی وارد می شود ، نباید خارج از مفهوم و محیط داستان ا صلی اجرا شود!
    آتیه: روایات و اشعار اصل از چه کسانی و چه دوره ای باقیمانده اند؟
    – شاعران باستانی ایران مثل میرعزا کاشی، میرانجمن و... که از شعر بزرگانی چون حافظ و مولانا و دیگران بهره جسته اند.
    آتیه: پس چرا می گویند هر تعزیه خوان و نقالی، نسخه و طومار ویژه خود را دارد؟
    – نه نه، این اشتباه است. در گذشته چند شاعر انگشت شمار بودند که آنها برای تعزیه زحمت کشیدند و ردیف و آواز دستگاهی در آن قرار دادند. ما 360 روایت تعزیه داریم که شما می توانید هر روز از سال را به یکی از آنها اختصاص دهید. در کلیت داستان ها که نمی شود تغییر ایجاد کرد اما نوآوری در شاخ و برگ نسخه هر تعزیه خوانی متفاوت است.
    آتیه: منبع مکتوب و مستندی برای نسخه های تعزیه وجود دارد؟
    – خیر. همان نسخه هایی است که دست به دست و دهان به دهان چرخیده تا به ما رسیده است.
    آتیه: استاد چرا از انواع بی شمار روایت و ساختار تعزیه که در کتاب نمایش در ایران آقای بیضایی به تعداد زیادی از آنها اشاره شده است، در حال حاضر یکی دو نوع بیشتر اجرا نمی شود و آن هم به روایت های تاریخی زندگی امامان مربوط می شود. پس تعزیه های اسطوره ای، معجزات، زنانه، تاریخی، مضحک و خنده دار و ... چه شده اند؟
    – خیلی تعزیه داریم. خنده دار، گریه دار، زنانه و... تعزیه زیاد است اما اجرا نمی شود. مثلاً تعزیه اسطوره ای شیطان و ابراهیم داریم که اصلاً اجرا نمی کنند.
    آتیه: ممکن است به بخشی از آن اشاره کنید؟
    – شیطان در قسمتی از آن می گوید: دوستتان حضرت شیطانم من – راهزن جمله خلقانم من– آنکه شیطان رجیم است منم – آنکه جایش به حجیم است منم – آنکه غافل ز شما نیست منم – آنکه دائم فکر شما هست منم – مظهر شهوتم و بوالهوسی – بی من از وسوسه ام نیست کسی – مظهر جمله پلیدی هایم – چون سبب هست جهنم جایم – بنده دیشب به جهنم بودم – خدمت مالک دوزخ بودم – چه بگویم که چقدر عالی بود – جای بعضی از شما خالی بود...
    آتیه: واقعاً این روایت چقدر عالی بود... چرا کمتر از این تعزیه های اسطوره ای و جذاب اجرا می شود و تعزیه خود را به روایت زندگی اولیا محدود کرده است؟
    – شکل گیری تعزیه امروز مثل گذشته نیست. در گذشته ما خودمان با مخارج شخصی و موضوعات دلخواه کار می کردیم اما امروز بانی تکیه، تهیه کننده تعزیه می شود و این بانی در مناسبت های مذهبی، تعزیه زندگی اولیا را از ما می خواهد. در گذشته اختیار دست خودمان بود و هر چند که وضع مالی تعزیه خوان ها مثل امروز نبود اما با نذر و کمک های مردمی اداره می شد.
    آتیه: از کم و کیف تعزیه زنانه هم برای ما می گویید.
    - یادم هست که در دوران نوجوانی عده ای بودند به رهبری خانمی به نام خاله هاجر که در مشهد برای خانم ها تعزیه اجرا می کردند. سال ها پیش، خانم رضایی، مسئول تالار محراب نیز تعزیه خوان بود. یک بار هم به منزل ما آمد و وسایل تعزیه را برای اجرا همراه خود برد. دیگر در این سال ها خبری از اجرای تعزیه زنانه نداشته ام.
    آتیه: چرا هیچ گاه تعزیه خوان زن وارد تعزیه های خیابانی نشد؟ البته آقای فتحعلی بیگی یکی دو بار این روش را تجربه کردند اما ماندگار نشد!
    – هیچ گاه ماندگار نخواهد شد. تعزیه، بده بستان است. وقتی بازیگر مرد، زن پوش می شود امکان در آغوش گرفتن فرزند و برادر و ارتباط لمسی پیدا می کند، اما اگر از حضور زن استفاده شود دیگر این امکان مهیا نیست و تعزیه باورپذیر نمی شود.
    آتیه: مگر در تئاتر که بازیگر زن وجود دارد، باورپذیر نیست؟
    – اصالت تعزیه با آغوش گرفتن دو طفلان مسلم توسط زینب تعریف می شود. امکان ندارد که حضور زن باعث قدرت تعزیه شود. اصلاً ازسوی مردم پذیرفته نمی شود. مگر آنکه پایه و اساس تعزیه را تغییر بدهیم که آن هم ممکن نیست.
    آتیه: از اساتید تعزیه قبل از جناب عالی چه کسانی در قید حیات هستند؟
    – آقای هاشم فیاض، بزرگ تعزیه، سال گذشته فوت کردند. در حال حاضر از نسل قدیم علی آقا ترابی (برادرم)، آقای حیدری، مش تقی عزیزی و نسل جوانتر مظفر قربانی نژاد، اسماعیل محمدی و تعدادی دیگر که در خدمتشان هستیم.
    آتیه: از استاد فیاض خاطره ای در ذهن دارید؟
    – خیلی زیاد... یادم هست در کودکی یک بار بدون پدرم با گروه تعزیه به روستای خشکه بیجار رشت رفتیم. آنجا باید نوحه ای در رسای ابوالفضل می خواندم. وقتی شعر را شروع کردم به جایی رسیدیم که باید شور شعر و تن صدا را بالا می بردم، یک دفعه صدای من خارج زد و شبیه جیغ شد. یادش به خیر. آقای فیاض کلی من را فلک کردند. ایشان 25 سال بزرگتر از بنده بودند. سال ها بعد در مصاحبه ای در کنار وی نشسته بودم. خبرنگار گفت: آقای فیاض ایشان را معرفی نکردید. آقای فیاض گفتند: ایشان پدرم هستند. گفتم : تو مرا فلک کردی، چطور من پدر تو هستم؟!
    آتیه: اگر موافق باشید به سراغ فعالیت های تئاتری جناب عالی برویم.
    – در حدود 12 یا 13 سال است که یا خودم یا وسایلم در خدمت تئاتر و گاهی تلویزیون هستیم. در نمایش های رستم و سهراب، حافظ، هفت شهر عشق و آنتیگون در چند نقش برای خانم صابری بازی کردم و همراه ایشان به تعدادی از کشورهای دنیا سفر کردیم. برای نمایش لیلی و مجنون هم از من دعوت به کار کرد که به دلیل مشغله هایم معذور شدم. فراموش نمی کنم یک شب از اجرای رستم و سهراب در سالن سعدآباد، آقای خاتمی به عنوان وزیر ارشاد در بین تماشاچیان حضور داشتند. وقتی می خواستم با سرعت روی صحنه حاضر شوم، بالای پله ها – ناگهان سرم محکم به تیغه فلزی علمی که در صحنه وجود داشت، خورد و دیالوگ ها را فراموش کردم. گیج شده بودم. هرچه فکر کردم دیالوگ ها یادم نیامد. خانم صابری میان جمعیت نشسته بود و بچه ها هم از پشت صحنه مرتب اشاره می کردند که بگو... خلاصه شروع کردم به خواندن شعرهای تعزیه. صدای خنده بچه ها از پشت صحنه در گوش من پیچیده بود. با نگرانی و ناراحتی کار را به پایان رساندم. بعد از کار خانم صابری آمد و گفت: استاد آفرین. واقعاً آفرین. من دیدم سرت به علامت خورد و گیج شدی اما خیلی خوب جمعش کردی. راستی اینها که گفتی چه بود؟!
    یک بار هم در تالار وحدت دیالوگم را فراموش کردم. حالا تصور کن، بازی رستم و سهراب تمام شده، موسیقی هم رفته و من مستاصل مانده ام. ناگهان فریاد زدم: آی... رستم... پسرت را کشتی... وای بر تو باد... وای بر تو باد... عزاداری به خنده تبدیل شد. به هر حال تئاتر هم جذابیت های خود را دارد.
    آتیه: آقای لنکرانی چرا تعزیه ایران همپای تئاتر غرب در جهان معرفی نشد و پیگیری برای ثبت تعزیه در یونسکو به جایی نرسید؟
    – تعزیه در همین ایران هم مشکل دارد. تعزیه خوانی امروز عبارت است از تقلید بی تجربه چند جوان بیکار (معمولاً شهرستانی) در کوچه پس کوچه های تهران که با حمایت مردم زندگی را می گذرانند. واقعاً تعزیه کهن ما این است؟ متولیان فرهنگی، تعزیه را در یک سطح مشخصی نگه داشته اند. همین امسال در چادر حیاط تئاتر شهر آن قدر جمعیت زیاد بود که بیرون از چادر پخش زنده تلویزیونی گذاشتند. اگر تعزیه مثل دیگر نمایش ها نمرده است به خاطر جنبه های دینی و مذهبی آن است. به محض اینکه احساس شود، تعزیه و تعزیه خوان پر و بالی گرفته، آن را قیچی می کنند. اگر به منزل من بیایید تصور می کنید دیوانه ای بیش نیستم. برای چه این همه وسایل و تجهیزات تعزیه را از نیاکانم به یادگار نگه داشته ام؟! خنجری دارم که بیش از 500 سال قدمت دارد و زرهی که به زمان حضرت داوود بازمی گردد. منزل من موزه ای از وسایل تعزیه است. دست های پینه بسته ام را ببین... در وقت های بیکاری در این سن و سال زره فلزی می بافم!
    آتیه: طرح موزه تعزیه را با هیچ نهادی مطرح نکردید؟
    – هرجا که شما بگویید مطرح شده است، اما کو گوش شنوا؟ فقط در چند سال گذشته یک بار آقای غریب پور مدتی موزه موقتی را در فرهنگسرای بهمن برگزار کرد و در محرم و صفر روزی 15 هزار تومان بابت اجاره وسایل به من پرداخت. او که رفت، موزه هم برچیده شد.
    آتیه: برای تربیت نیروهای جوان چه کرده اید؟
    – ما چه کرده ایم یا آنها چه کرده اند؟ متولیان امکانش را مهیا کنند، بعد بگویند لنکرانی بیا و آموزش بده. به چه کسی بگویم که انبوهی از نسخه های خاک گرفته و در معرض نابودی در خانه دارم که نیازمند توجه مسئولان و ارائه به موزه برای نگهداری است؟!
    آتیه: در این سال ها از طریق تعزیه خوانی زندگی را گذرانده اید؟
    – بازنشسته شرکت واحد هستم و حقوق پیشکسوتی وزارت ارشاد را هم دریافت می کنم.
    آتیه: اگر موافق باشید با چند خاطره شنیدنی دیگر از تعزیه گفت وگو را به پایان برسانیم.
    – قبل از انقلاب، یک روز همراه گروه به گرمسار رفته بودیم. برای اجازه اجرای تعزیه به شهربانی مراجعه کردیم و به شرط هایی ازجمله حضور رئیس شهربانی در مجلس، تعزیه حر را اجرا کردیم. هنگام اجرا، اسب یکی از بچه ها به سماور روشن کنار صحنه برخورد کرد و آب جوش روی اسب ریخت. اسب رم کرد و با سرعتی وصف ناشدنی وارد جمعیت به هم چسبیده زن ها شد.
    باور کنید در این محیط 200 تا 300 متری اسب حتی باکسی برخورد هم نکرده بود چه رسد به آسیب. خاطره دیگری دارم از تعزیه در منزل احمد شمشیری: آن روز من زیر قلاق پر شیپور می زدم. قدیم به آجرهای لبه پشت بام که به شکل نرده و حفاظ چیده می شد قلاق پر می گفتند. در این تعزیه مسلم را سر پشت بام می بردند و بعد از خواندن شعر، عروسک ساختگی شبیه مسلم را از پشت بام به پایین پرتاب می کردند. من در حال شیپور زدن بودم که عروسک در حال پرت شدن به آجرها اصابت کرد و یک ردیف آجر بر سر مردم فرود آمد. خدا را شاهد می گیرم یک نفر را خودم دیدم و گفتم فلانی مرد. بعد از تعزیه از هرکس پرسیدیم، خون از بینی هیچ کس نیامده بود. در یکی دیگر از اجراها، دسته سرنیزه بازیگر از قلاف دررفت و از روی سر همه چرخید و به درخت فرو رفت یا اینکه در هنگام اجرای تعزیه دیگری پنکه سقفی از سقف جدا شد و از روی سر بچه ها و زن ها عبور کرد و در گوشه ای آرام گرفت. از این اتفاق ها در تعزیه زیاد دیده می شود که علت آن بر کسی روشن نیست.
    آتیه: و ...
    ... - یکی به داد تعزیه برسد.

یکی به داد تعزیه برسد

-1یه مصاحبه خیلی جالب با یه آدم بزرگ از اون دسته آدمها که حد اقل من در مقابلشون سر تعظیم فرود میارم سر تعظیم فرود میارم مصاحبه با" شهرداد روحانی" استاد بزرگ موسیقی ما که در زمینه

-2 چند تا آکورد گیتار از آهنگهای شادمهر پیدا کردم که براتون میازم

)

معماری و تاریخچه معماری در ایران

نظری اجمالی به معماری ایران در عهد باستان این ویژگی را آشکار می سازد که معماری ایرانی بر سه اصل استحکام ، آسایش و انبساط پایه گذاری گردیده است .
(( معماری ایران در طی تاریخ طولانی خود دارای اصالت طرح و سادگی تؤام با آرایش و تزئین بوده است )) .بـا ایـن برداشت آرتـورپوپ ـ مستشرق و ایران شناس نامی آمریکا به فرهنگ معماری ایران روی می آورد . او می گوید : (( اصالت اشکال زندگی ایران بدین گونه نمایان می شود که در ابنیه مسکونی از خودنمائی و برون آرائی به دور بوده است ))‌ و با این یقین معماری را به عنوان یکی از پربارترین شاخه های درخت تنومند فرهنگ و هنر ایران معرفی می کند .
تحسین (( پوپ )) صدائی ست که تاریخ آنرا تکرار و تأیید می کند ، تالارها و شبستانها و ستونهای تخت جمشید ـ این ارکستر سنگی عظیمی ـ آیا یک ضیافت رنگین برای چشمها نیست ؟ هزاران مسجد و بقعه و مقبره و بنای تاریخی در هرگونه فلات گستره ما ، آیا شاه غزلهای پر از سحر و افسون معماری نیستند ؟
(( پوپ )) این سحر و افسون را می شناسد که می گوید ((‌ گوناگونی بناهای ایرانی )) از کلبه دهقانی و چاپخانه و آلاچیق هاست ، تا زیباترین بناهائی که تاکنون جهان به خود دیده است .
هنر در ایران به قدمت تاریخ است و معماری از کهن ترین هنرهاست . رونق واعتلای معماری در ایران باستان گواه آنست که این سرزمین از کانونهای نخستین شهرسازی و نیز سدسازی ومهندسی بوده است . و این گواهی را بناهائی که از میان ازمنه و اعصار با سیمای غبار آلود سر بیرون کشیده اند و سدهای باستانی و شهرها و دهکده های شاهی تأیید می کنند .
آثاری که جسته و گریخته از خلال نوشته های باستان شناسان به دست می آید ، روشنگر آنستکه هنر و صنعت 5000 سال قبل از میلاد در این مرز و بوم ریشه و نشان دارد .
تمامی گستره ایران ـ به ویژه روستاهای آن اینک چون کتاب زنده ای از تاریخ معماری و هنر است . هر برگ از برگ های این کتاب قطور گنجینه جاودانه ای از معماری ما را در بر گرفته و در لحظاتی کوتاه دروازه چندین هزار سال تاریخ را بروی تماشاگر می گشاید .
کمتر روستائی در ایران وجود دارد که در آن معابد باستانی ناهید یا قلعه گبری و قلعه سلال یا ( صلصال ) با طاق های ضربی و یا هلالی به چشم نیاید و در آن از بقعه ها و امامزاده ها و یا قلعه های معروف به دخترکه مضمونی افسانه ای تاریخی را در خویش نهفته اند اثری نباشد . قلعة مرو و قلعة اصفهان که سرگذشت آنها تا اعماق افسانه ها ریشه دوانده است ، قصر کیاکسار پادشاه ماد در همدان ، کاخ پازارگاد ، تخت جمشید یا پارسه ، آثار شوش ، ایوان مداین یا طاق کسری در تیسفون ( نزدیک بغداد کنونی در محلی به نام سلطان پاک ) ، آثار آتشکده های باستانی چون آتشکده کرکوی سیستان ، نشانه های طبقات و استعمال نـخستین آجـرها در تـپه سـیلک کاشان ، مناره ها ، سدهای باستانی ، آثار تمدن باستانی (( موهن جودارو )) در بـلوچستان و سـند ، بازمـانده سـاختمانهای کهن در مرو ، تـجلیات قریحه ایرانی در آثار بابل ، خرابه قصر هاتره ( المحضر ) در ساحل دجله ، ویرانه های معبد کنگاور ( ناهید ) ، یادگار خسرو پرویز در قصر شیرین ، طاق بستان کرمانشاهان ، ساختمان الجایتو ( سلطان محمد خدابنده ) ، مقبره بایزید بسطامی و خیام و عطار ، کاخ چهل ستون و عالی قاپو ، مساجد اعجاب انگیزی که قلل هنر و استعدادند ، چون مساجد شاه و مسجد شیخ لطف الله و مسجد جامع اصفهان و نیز آثار معماری زندیه و قاجاریه تا عصر حاضر و صدها و هزاران نشانه و یادگار و اثر دیگر ، همه و همه جلوه هائی از بهار هنر ایران و معماری دیرینه سال و پر غنای آنست ... معماران و هنرپروران شهرساز ایرانی در ازمنه گذشته از برجسته ترین کارشناسان عصر خود بودند . تاریخ نام بسیاری از معماران برگزیده را به یاد ندارد ، اگر چه آثار گرانقدر آنها بهترین شناسنامه در شناسائی خصایل هنری و اندیشگی آنهاست . در میان این گروه بسیار معماران شهره ایران باستان ، باید از (( سئنا )) نام برد ، که تا مرزهای نبوغ پیش تاخت و نیز از (( برازه حکیم ))‌ که در زمان اردشیر ساسانی می زیست و سدساز و معمار و شهرساز بی همتائی بود . هم اوست که سدی را که اسکندر بر شهر فیروزآباد فارس بسته بود و بر آثر آن سالیان متمادی شهر را آب فرا گرفته بود شکست و فیروزآباد تازه ای بنا کرد که دستاوردها و خطوط اصلی معماری ایران را ترسیم می کرد .
نمونه هائی از آفرینشگریها و نیز خدمات چنین معماران و مهندسان در کتاب (( فارس نامه )) ابن بلخی و آثار عجم ( فرصت شیرازی ) و ((‌ مرآت البلدان ))‌ و فارس نامه ناصری ( حاج میرزا حسن فسائی ) و سایر کتب قدیمی ما آمده است . در زمان هخامنشیان و ساسانیان عده زیادی از معماران و حجاران و سدسازان به آبادی این مرز و بوم همت گماشتند و ثمره این همکاری به خلاقیتی انجامید که در پرتو آن تخت جمشید در فارس و سدهای بسیاری به وجود آمد . پاره ای از این سدها هنوز برجاست .

پس از اسلام فرهنگ و هنر ایران با عوامل تازه ای ترکیب یافت

. هر چه بنیادهای فرهنگی ملتی استوارتر و ریشه دارتر باشد تجلیات هنری آن ملت هم در طی تاریخ تکامل آن یکنواخت تر و از نوسانات و تحولات و گسستگی ها بیشتر برکنار میباشد . هنر معماری بی شک یکی از بارزترین مظاهر تمدن هر قوم و ملت است و بهترین بازگوکنندة نحوة برخورد آن ملت با مسائل مربوط به حیات و بینش وی از جهان خلقت است . همینکه از حدود یک چهار دیواری که سقفی را تحمل میکند و تنها برای پناه دادن انسان از گرما و سرما و باد و باران و برف است فراتر رفتیم و وارد مرحله ای گشتیم که در ساختمانها جز هدفهای سادة اولیه به مسائل دیگری چون تقسیم فضاها بر بنیاد نیازمندیهای گوناگون فردی و اجتماعی و خلق اشکالیکه با ذوق زیباجوئی ما سروکار دارد پرداختیم و در یک ساختمان بدنبال تحقق هدفهائی بالاتر از مصون بودن از سرما و گرما و دیگر عوامل طبیعت رفتیم آنگاه به دنیای هنر قدم گذاشته ایم و در این گفتار ما از آغاز چنین دورانی در معماری ایران سخن می گوئیم .
به این ترتیب نه از شهریکه بوسیله ایرانیان در هزار دوم پیش از میلاد بر روی بناهای کهن تر در سیلک ساخته شده گفتگو خواهیم کرد نه از ساختمانها و مساکنی که پیش از این تاریخ در مراکزی چون شوش و گیلان و حصار و صدها حوزة باستانی دیگر ایران بنیاد گشته است بحث خواهیم نمود . زیرا با آنکه آثار معماری این مناطق از نظر شناخت و مطالعه باستانشناسی ایران و نمایش قدمت فوق العاده تمدن در کشور ما حائز کمال اهمیت است ولی از آنجا که در این روزگاران معماری ایرانی هنوز مراحل تکامل خود را نپیموده بود و شکل های خاص خود را ابداع نکرده بود نمیتوان بدرستی پیوندهای آنرا با دورانهای شکوفان فرهنگ و تمدن ایرانی که در طی آن شاهکارهای اصیل بوجود آمده است بازیافت. زیرا اغلب آثار کهن معماری در اثر فرسایش چیزی باقی نمانده است .
کهن ترین نمونه قابل ذکر از میان بناهای باستانی که در کشور ما شناخته شده است معبد عیلامی چغازنبیل واقع در خوزستان است . این پرستشگاه با شکوه که در سیزده قرن پیش از میلاد بنیاد گشته است نمونه بسیار باشکوهی از یک معماری تکامل یافته بشمار میرود . ساختمان این معبد که دارای شکلی چهارگوشه است دارای پنج طبقه است که هر یک از آنها نسبت به بخش زیرین خود کوچکتر ساخته شده است و در نتیجه به ساختمان شکل هرمی داده است . برروی آخرین طبقه ساختمان مرکز اصلی معبد بنیاد گردیده و دیگر طبقات تأسیسات وابسته بدانرا تشکیل میداده است . مصالح اصلـی ساختمـانی معبـد عبارتست از آجرهای پختـه بسیـار مرغوب که با ملاط محکمی بهم پیوسته شده اند و در درون دیوارها و مواردیکه منظور پرکردن صفه های بنا بوده است از خشت استفاده شده است . آنچه در این بنای باشکوه از نظر بحث ما قابل اهمیت است وجود طاقهای متعدد ضربی با طرح نیمدایره است که آنچنان با مهارت ساخته شده که پس از گذشت بیش از سه هزار سال هنوز بوضع شگفت انگیزی سالم مانده است . این طاقها که بر روی دالانها طویل و بر فراز پلکانهای داخلی معبد بنیاد گشته حکایت از پیشرفت فوق العاده فن ساختمان در دورانهائی چنین کهن در کشور ما مینماید . بر رویهم این معبد عظیم که در شمار بزرگترین زیگوراتهای جهان محسوب میگردد بهترین نمونه هنر معماری بربنیاد طاق قوسی را در دنیای باستان نشان می دهد .
همانطور که میدانیم آنچه از نظر فنی اساس ساختمانهای سنتی بشمار میآید و شیوة آنرا مشخص میسازد موضوع برپاکردن طاق بر روی دیوارها یا عوامل دیگر تحمل کنندة بار آنست که در این میان دیوار و جرز و ستون و غیره اگر فقط برای تحمل وزن سقف ساختمان بوجود نیامده باشد لااقل یکی از مهمترین هدف در بکار بردن آنها همان تأمین پایه های طاق میباشد .